Heb je vragen over alcohol?
Neem dan anoniem contact met ons op via mail, chat of telefonisch (€0,10/min).
Ieder jaar sterven er in Nederland duizenden mensen aan alcohol. Vaak gebeurt dit doordat mensen een ernstige ziekte door alcohol krijgen. Maar ook ongelukken en alcoholvergiftiging zorgen voor veel doden. Hieronder lees je meer.
Onderzoekers schatten dat er in 2023 ongeveer 2.720 mensen in Nederland zijn overleden door alcohol. Dat zijn gemiddeld ruim 6 mensen per dag. En het is 1,6% van alle mensen die sterven in Nederland.
Onderzoekers denken dat die groep eigenlijk veel groter is. Als iemand overlijdt moet een arts de oorzaak van het overlijden doorgeven. Maar die arts weet niet altijd of alcohol een oorzaak van het overlijden was. Bijvoorbeeld omdat iemand overlijdt aan een ziekte die meerdere oorzaken kan hebben. Of doordat een arts niet weet dat iemand te veel alcohol drinkt.
Er zijn ook buitenlandse onderzoeken die het aantal doden door alcohol in Nederland inschatten op 4.945 en zelfs 7.570 per jaar. Maar we weten niet hoe betrouwbaar die cijfers zijn.
In de hele wereld gaan er iedere jaar ongeveer 2,6 miljoen mensen dood aan alcohol. Dat is 4,7% van alle mensen die overlijden.
Bij iets minder dan de helft van de mensen die aan alcohol overlijden is alcohol de directe oorzaak van hun dood.
Maar er is ook een grote groep van mensen die niet direct aan alcohol doodgaat, maar waarbij alcohol wel invloed heeft gehad. Vaak kun je niet goed zeggen hoe groot die invloed was. Bijvoorbeeld bij een ziekte die meerdere oorzaken heeft. En soms ook bij een ongeluk.
Als alcohol niet direct oorzaak is van het overlijden, wordt dit vaak niet opgeschreven of doorgegeven. Dat maakt het moeilijk om goed te schatten hoeveel mensen er nu werkelijk doodgaan aan alcohol.
Aan roken sterven ieder jaar ongeveer 19.000 mensen. Aan drugs ongeveer 300 mensen per jaar.
Alcohol zit daar tussenin met 2.390 mensen die overlijden per jaar.
Als je het wilt vergelijken met andere oorzaken dat iemand sterft: In 2023 zijn er 684 mensen gestorven door een verkeersongeluk.
Het grootste deel van mensen die doodgaan door alcohol, krijgt een beroerte.
Bij meer dan 1 op de 10 mensen die sterven aan een beroerte, is alcohol de oorzaak.
> Lees meer over alcohol en hart- en vaatziekten
Opvallend is dat een groot deel van de mensen die door alcohol sterven, overlijden doordat ze door alcohol een psychische stoornis of een gedragsstoornis hebben gekregen. Hierbij gaat het vaak om mensen die verslaafd zijn geraakt aan alcohol. Dat zij hieraan sterven kan bijvoorbeeld komen door Korsakov of door ernstige ontwenningsverschijnselen.
> Lees meer over psychische stoornissen
Alcohol kan verschillende leverziekten veroorzaken. Omdat de lever een heel belangrijk orgaan is, kan een leverziekte erg gevaarlijk zijn. Een ernstige levercirrose of leverkanker kan dodelijk zijn.
Bij kanker is het de invloed van alcohol verschillend per soort kanker. Bij strottenhoofdkanker is alcohol de oorzaak van ongeveer 1 op de 5 sterfgevallen. Bij de meeste andere kankersoorten is alcohol minder vaak de oorzaak.
Volgens onderzoekers is alcohol de oorzaak van bijna 5% van alle sterfgevallen door kanker in de wereld.
> Lees meer over alcohol en kanker
Bij een alcoholvergiftiging krijg je allerlei klachten doordat je te veel alcohol achter elkaar drinkt. Je hebt dan een overdosis alcohol. Je kunt daaraan overlijden. Dat komt doordat alcohol je lichaam verdooft. Dit kan zo erg worden, dat je ademhaling stopt. Hoeveel mensen er ieder jaar aan een alcoholvergiftiging overlijden is niet bekend. Het is wel bekend dat ongeveer 5000 mensen per jaar met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis komen. Hiervan is 1 op de 5 jonger dan 18 jaar.
> Lees meer over alcoholvergiftiging
Een deel van de mensen die overlijden door alcohol, sterft door alcohol in het verkeer. Waarschijnlijk komt 12% tot 23% van de verkeersdoden in Nederland door alcohol. Dat zijn ongeveer 75 tot 140 verkeersdoden per jaar. Het gaat dan om mensen die zelf met alcohol op achter het stuur zitten of fietsen, maar bijvoorbeeld ook om mensen die zelf niets hebben gedronken. Maar die aangereden worden door iemand die heeft gedronken.
Het is moeilijk om zeker te zijn van het aantal doden, omdat er vaak geen alcoholpromillage wordt gemeten bij mensen die aan een verkeersongeluk overlijden.
> Lees meer over alcohol en verkeersongelukken
Als iemand geweld gebruikt, gebeurt dat heel vaak onder invloed van alcohol. In het uitgaansleven moet je denken aan 52 tot 86%. Bij huiselijk geweld aan 75%. Door dit geweld sterven soms mensen.
Daarnaast gebeuren er ook ongelukken door alcohol buiten het verkeer om. Bijvoorbeeld iemand die door alcohol ongelukkig valt, thuis of ergens anders. Soms kan iemand daardoor ook overlijden. Meteen of later in het ziekenhuis.
> Lees meer over alcohol en agressie
