Wat is de invloed van alcohol op de nieren?

De nieren zijn belangrijke organen in je lichaam. Ze zorgen ervoor dat je lichaam gezond blijft door giftige stoffen uit je eten en drinken te halen. De nieren zijn ook belangrijk bij het afbreken van alcohol. De nieren kunnen beschadigen als iemand lange tijd veel drinkt.

Wat doen je nieren?

De twee nieren in je lichaam zijn belangrijke organen. Ze zitten links- en rechtsonder in je rug. De nieren zorgen ervoor dat je lichaam gezond blijft en spelen een belangrijke rol bij het verwerken van alles wat je eet en drinkt. Zo dragen je nieren bijvoorbeeld bij aan de afbraak van alcohol in je lichaam. De nieren hebben verschillende functies:

Afvalstoffen verwijderen uit het bloed

Je nieren filteren afvalstoffen uit je bloed. Dit doen ze via heel veel kleine filtertjes, die je alleen onder een microscoop kunt zien. Stoffen waar je lichaam niets meer aan heeft, ruimen je nieren op. Deze stoffen plas je samen met je unrine uit. Stoffen die je uitplast zijn bijvoorbeeld te veel zout, zuren en giftige stoffen zoals alcohol.

Het vocht in je lichaam regelen

Je nieren zorgen voor een goede balans van vocht in je lichaam. De hoeveelheid vocht in je lichaam is op elk moment ongeveer hetzelfde. Dit doen je nieren door vocht uit te plassen of vast te houden.

Belangrijke hormonen aanmaken

Daarnaast maken je nieren belangrijke stoffen aan, zoals de hormonen vitamine D en erytropoëitine. Deze hormonen zorgen er onder andere voor dat je bloeddruk goed is en dat je botten sterk blijven. Ook helpen de hormonen bij het aanmaken van rode bloedcellen. En ze regelen hoe zuur je bloed is.

De nieren en alcohol

Als je alcohol drinkt gaan je nieren harder werken. Je moet vaker en meer plassen en verliest dus meer vocht dan normaal. Zo loop je meer kans op uitdroging. Als je veel alcohol drinkt en je lever raakt overbelast, dan kan je lever de giftige stoffen die in alcohol zitten niet goed afbreken. Daardoor blijven deze giftige afvalstoffen langer in je lichaam. Je nieren kunnen de afvalstoffen vervolgens niet snel genoeg afvoeren. Dit kan als gevolg hebben dat je nierstenen krijgt. Nierstenen zijn heel pijnlijk. Je hebt dan pijn in je onderrug. Als je veel en vaak drinkt kunnen je nieren ook beschadigd raken. Als je nieren beschadigd zijn werken ze minder goed. Dat heet nierinsufficiëntie of nierfalen.

Drink je alcohol, dan is het belangrijk om genoeg water of fris te drinken, zodat je niet uitdroogt. Je lichaam heeft 1,5 tot 2 liter water nodig per dag. Om gezonde nieren te houden wordt aangeraden om niet meer dan één glas alcohol per dag te drinken.

> Lees meer over de afbraak van alcohol in je lichaam
> Lees meer over stoppen of minderen met drinken

Nierziekten en -aandoeningen

Oorzaken van nierschade

De nieren kunnen beschadigen. Dit gebeurd in de meeste gevallen door diabetes (suikerziekte) of een hoge bloeddruk. Nierschade kan ook komen door een erfelijke ziekte of aandoening. Soms kunnen een ongezonde leefstijl en veel alcohol drinken je nieren beschadigen. Veel mensen hebben niet in de gaten dat hun nieren ziek of beschadigd zijn. Als iemand lang met nierschade rondloopt, kunnen de nieren stoppen hun werk te doen (nierfalen). Ook kan iemand hart- en vaatziekten krijgen van kapotte nieren.

> Lees hier meer over alcohol en hart- en vaatziekten
> Lees hier meer feiten en cijfers over nierschade op de website van de Nierstichting

Nierfalen

Als je nieren minder goed werken, noem je dat nierinsufficiëntie of nierfalen. Dit kan plotseling ontstaan (acuut) of langzaam (chronisch). Je kunt dan last krijgen van verschillende klachten. Meestal ontstaan deze klachten pas als de nierschade al heel ernstig is. Hoe meer schade aan de nieren je hebt, hoe meer klachten er kunnen ontstaan. Bijvoorbeeld:

• moeheid
• rillen (van de kou)
• hoofdpijn
• jeuk en een droge huid
• geen zin in eten
• misselijkheid
• pijn onder in de rug
• slechte concentratie
• verwardheid
• vergeetachtigheid
• slaapproblemen en slaapapneu
• rusteloze benen of kramp in de benen
• kortademigheid
• opgezwollen handen, voeten of gezicht (vooral rond de ogen vlak na het opstaan)
• problemen met plassen en plas die er anders uitziet

Nierschade behandelen

Heb je last van één of meer van deze klachten en denk je dat het aan je nieren kan liggen? Ga dan naar je huisarts.

Je huisarts kan onderzoek doen, advies geven en als het nodig is voor je doorverwijzen naar een specialist. Wees eerlijk over je leefstijl en alcoholgebruik, de arts kan je dan beter helpen. Hoe eerder nierschade wordt ontdekt, hoe beter. Ook als je nog geen klachten hebt, is het mogelijk om nierschade te ontdekken. Dit kan via urineonderzoek. Als blijkt dat je nierschade of een nierziekte hebt, zijn verschillende behandelingen mogelijk. Bijvoorbeeld dialyse of een niertransplantatie.

> Lees meer over ziektes door alcohol